Niet kunnen slapen of problemen met inslapen? Stress of piekeren?

Inhoudsopgave

- Wakker liggen

- Persoonlijke oorzaken

Soms is het moeilijk de slaap te vatten. Het gebeurt iedereen wel eens dat hij of zij een nacht niet goed kan slapen. Dit hoeft nog niet meteen een probleem te zijn. Wie echter structureel te weinig slaapt of helemaal niet kan slapen, heeft mogelijk een slaapprobleem. Iedere nacht te weinig slapen heeft nadelige effecten op de geestelijke en lichamelijke gezondheid.

Slaap is belangrijk voor ons welzijn. Door voldoende te slapen, blijven onze hersenen overdag actief. ‘s Nachts worden alle indrukken van de dag ervoor verwerkt. Bovendien zorgt voldoende slaap voor een goed geheugen en inspiratie.

Wakker liggen

Er zijn verschillende redenen waarom mensen wakker liggen. Deze oorzaken kunnen zowel psychische als lichamelijke oorzaken hebben. Iedereen heeft wel eens een nachtje last van slapeloosheid. Dat is niet meteen een slaapprobleem, maar zodra dit probleem zich en langere tijd voordoet, kan daar mogelijk een oorzaak voor gevonden worden.

Persoonlijke oorzaken

Slapeloosheid kan persoonlijke en fysieke oorzaken hebben. Een persoonlijke, veelgehoorde klacht is dat men veel nadenkt. Niet kunnen slapen is regelmatig het gevolg van piekeren en stress. Stress kan voortkomen door bijvoorbeeld problemen op het werk, verhuizing, stress over de kinderen of geldzorgen. Stress kan ook voortkomen uit ziektes. Doordat men zich druk maakt over een onderwerp, blijven deze onderwerpen door het hoofd spelen. Men kan er moeilijk afstand van nemen, waardoor men deze problematiek ook mee naar bed neemt.

Daardoor is het moeilijker ‘s ochtends uit bed te komen. De slaapkwaliteit is laag, waardoor men ‘s ochtends zich uitgeput en moe voelt. Lees hier ook meer over: ik kan niet slapen.

Eetgewoonten

Eetgewoonten hebben een belangrijk effect op de slaap. Te weinig eten zorgt voor het gevoel trek te hebben. Daardoor heeft men ‘s nachts de neiging aan eten te denken. De verleiding is groot ‘s nachts te snacken. Laat eten voor het slapengaan zorgt daarnaast ook voor een gestoord slaappatroon. Doordat het lichaam nog druk bezig is met het opnemen van voedsel, komt het nog niet aan de aanmaak van het slaaphormoon melatonine toe.

Medicatie

Let daarnaast ook op de medicatie. Wanneer alle andere oorzaken uitgesloten zijn en men medicatie gebruikt voor overige problemen, is het mogelijk dat deze medicatie het slaapritme verstoort. Er zijn diverse geneesmiddelen op de markt die de slaap kunnen storen. Het gaat hier om bijvoorbeeld antidepressiva. Antidepressiva kunnen aan het begin van de inname zorgen voor slapeloosheid, maar ook voor slaperigheid. Medicijnen tegen hooikoorts en hoge bloeddruk kunnen bovendien slapeloosheid als effect hebben. Een veelvoorkomende oorzaak van slapeloosheid is het gebruik van corticosteroïden, zoals bijvoorbeeld prednison en schildklierhormonen. Deze kunnen slaapgebrek veroorzaken.

Fysieke oorzaken

Daarnaast zijn er fysieke oorzaken mogelijk die tot een slaapgebrek leiden. Het is belangrijk regelmatig te sporten en fysiek in te spannen. Fysieke inspanning is goed voor het lichaam en bovendien gezond. Door deze inspanning slaapt men ‘s nachts beter in en door. Bij te weinig lichaamsbeweging voelt men zich ‘s avonds niet moe en is het moeilijker in slaap te vallen. Ook mentale inspanning draagt bij aan een betere nachtrust. Doe dit echter niet vlak voor het slapen, omdat de hersenen dan te actief blijven. Sporten kort voor het slapengaan kan ook leiden tot een gestoorde nachtrust. De lichaamstemperatuur is dan hoger, waardoor het inslapen moeilijker gaat.

Cafeïne

Mensen drinken veel cafeïne. Cafeïne zorgt voor een gestoorde nachtrust. Het duurt tot wel zes uur voordat cafeïne uit ons lichaam is. Wie meerdere keren cafeïne op een dag drinkt, doet er langer over deze stof weer uit te scheiden. Cafeïne zit onder meer in koffie, frisdrank en in het bijzonder energiedrank. Door deze stof blijft men wakker, actief en alert. Een glaasje alcohol kan bovendien geen kwaad, maar meerdere glazen leiden tot een verminderde slaapkwaliteit. In het eerste deel van de nacht slaapt men eerder, maar in het tweede deel is men minder diep in slaap. Dat gaat ten koste van de nachtrust. Men wordt vaker wakker, waardoor men zich sneller moe voelt.

Omgeving

De slaapomgeving kan ook een belangrijke rol spelen waardoor men niet in slaap kan vallen. De ruime waarin men slaapt in van invloed op de manier waarop men in slaap valt. Het gaat hier dan om bijvoorbeeld de slaapkamertemperatuur, het bed en het matras. Maar ook andere zaken in de slaapkamer kunnen ertoe leiden dat men minder goed in slaap kan vallen. Bijvoorbeeld door van tevoren tv te kijken, spelletjes te spelen, huisdieren en dergelijke. Daardoor blijft de geest actief en is het moeilijker in slaap te vallen. Probeer prikkels zoveel mogelijk te beperken.

Een bekende prikkel onder samenwonende stellen, is dat men wakker blijft van een snurkende partner. De kans is groot dat men daardoor niet kan slapen. De slaapkwaliteit vermindert dan, waardoor men zich vermoeid voelt als hij of zij wakker wordt. Zelf eerder naar bed gaan, zodat men slaapt voordat de partner in slaap valt, is een mogelijke oplossing.

Onregelmatigheden

Een onregelmatig leefpatroon heeft slapeloosheid als gevolg. Een gezonde nachtrust is in veel gevallen zelf te creëren door op gezette tijden te gaan slapen en wakker te worden. Bij een onregelmatig ritme als het werken in ploegendiensten of nachtdiensten, is de slaap niet optimaal. Het lichaam went aan slapen overdag en ‘s nacht slapen. Dat verstoort het slaap- en waakritme. Het lichaam wil van nature overdag werken en ‘s nachts slapen. Als dit ritme wordt omgedraaid, wordt het nachtritme verstoord.

Lotte Krijger

Slaapexpert

Mijn naam is Lotte Krijger en ik hou van slapen! Ik verzamel graag informatie over slapen en slaapgerelateerde producten wat ik met plezier deel op deze website. Als moeder van een jonge dochter heb ik zelf veel te maken gehad met slapeloze nachten, waarbij veel tips en informatie vanuit eigen ervaringen voort komen. Een goede nachtrust is belangrijk en dat gun ik iedereen! Heeft u nog vragen, of ziet u graag een blog over een bepaald onderwerp, neem dan contact met mij op!