Inhoudsopgave
Door de coronacrisis zitten veel scholieren nu thuis. Ze werken thuis aan hun schoolwerk, maar hebben niet het ritme van alledag. Op een normale schooldag zouden scholieren op een gereguleerde tijd naar bed gaan en op een gereguleerde tijd weer opstaan. Het thuiszitten lijkt een nadelig effect te hebben: veel scholieren slapen uit. Soms wel tot halverwege de ochtend, valt te lezen in de medias. Heeft het lange uitslapen gevolgen voor ons slaapritme?
Is uitslapen schadelijk?
In principe is uitslapen niet direct schadelijk. Een keer uitslapen in het weekend of langer slapen vanwege ziekte is geen enkel probleem. Maar wie dagelijks meer dan negen uur slaapt en zich niet uitgerust voelt, kan problemen met de gezondheid ondervinden. Naar schatting is ongeveer twee procent van de bevolking een ‘langslaper’: iemand die van nature een lange slaap nodig heeft.
Doorgaans hebben gezonde, volwassen personen ongeveer acht uur slaap per nacht nodig. Het gemiddelde ligt ergens tussen de zeven en de acht uur slaap per etmaal. Wat de juiste hoeveelheid is, is persoonlijk. Sommige mensen voelen zich na zeven uur slapen uitgeruster dan na acht uur slapen. Anderen hebben iets langer nodig. Meer dan negen uur slapen per etmaal, is volgens slaapexperts buitensporig lang. Maar, dit is alleen schadelijk als het gaat om meer dan gemiddeld negen uur slapen per etmaal, voor een langere periode.
Gevolgen voor de gezondheid
Slapen heeft een grote invloed op onze hersenen. Hersenen verwijderen afvalproducten, brengen neurotransmitters in balans en verwerken herinneringen tijdens de slaap. Daarom komt het wel eens voor dat men droomt over iets hetgeen deze persoon vandaag of even geleden heeft meegemaakt.
Onderzoekers hebben onderzocht of verschillende slaapgewoontes verbonden zijn met het fysieke en mentale welzijn. Het blijkt dat te veel slapen in verband kan worden gebracht met allerlei aandoeningen. Zo komen bijvoorbeeld depressies en andere ziekten voor.
Hoewel verschillende websites stellen dat te veel of te lang slapen ernstige schadelijke effecten zou hebben, zoals een hoger sterfterisico of het krijgen van chronische ziekten, is daar geen bewijs voor gevonden, blijkt uit een studie uit 2014. De onderzoekers wilden weten of obesitas, diabetes en hart- en vaatziekten worden veroorzaakt door te lang slapen. Het is een bekend feit dat deze problemen worden veroorzaakt door te kort slapen, maar bij te lang slapen lijkt dit niet zo te zijn.
Het onderzoek uit 2014 leidt wel tot een andere discussie: te veel slapen kan zorgen voor psychische problemen, zoals depressie. Ook hebben personen die te veel slapen een verhoogd risico op een hoger BMI. Er zijn geen chronische medische aandoeningen aan gelinkt.
Korte en lange slapers komen gemiddeld meer kilo’s aan dan personen met een normaal slaapritme. Over een periode van zes jaar kwamen korte en lange slapers gemiddeld tussen de 1,5 en 2 kilo aan. Mensen die voor een langere periode meer dan negen uur per nacht sliepen, hadden zelfs 21 procent meer kans op obesitas.
Een slechter cognitief vermogen door te veel slaap
Uit onderzoek van Lumosity blijkt dat te lang slapen ook invloed heeft op het cognitief vermogen. Het platform voerde een onderzoek uit met verschillende spelletjes. Respondenten die 7 uur per nacht sliepen, hadden de beste resultaten. Zij konden de spelletjes en vraagstukken snel en accuraat uitvoeren en oplossen. Dit geldt voor alle onderzochte leeftijdsgroepen. Het idee dat meer slapen beter voor de gezondheid is, is dus niet zonder meer waar.
De onderzoekers concludeerden dat te weinig slaap inderdaad resulteert in een slechter cognitief vermogen, maar dat te veel slapen een gelijkwaardig effect heeft. 10 uur per nacht slapen, staat, volgens de onderzoekers, gelijk aan 5 uur slapen. Dezelfde resultaten werden behaald. Zeven uur lijkt het magische getal te zijn. Maar betekent dit dat iedereen zeven uur moet slapen?
Volgens de onderzoekers is het niet zo dat iedereen het best zeven uur kan slapen. Ieder persoon is verschillend en heeft een eigen hoeveelheid slaap nodig. Maar, stellen de onderzoekers: zeven uur slaap per nacht zorgt ervoor dat een mens beter kan nadenken, scherper is en meer mentaal aanwezig. Wie dagelijks de juiste hoeveelheid slaapt, heeft een grotere kans dat deze zich overdag positief voelt.
Een gezonde slaap
Een gezonde slaap is noodzakelijk om het lichaam en de geest tot rust te laten komen. Tijdens de slaap laten we onze hersenen en de recht van ons lichaam herstellen. Gemiddeld duurt het ongeveer vijftien minuten om in slaap te vallen. Bij een gezonde slaap wordt een mens niet of nauwelijks tussendoor wakker.
We spreken van een gezonde slaap als er op een effectieve manier wordt doorgeslapen. Er moet ongeveer vier tot vijf uur diepe slaap en REM-slaap plaatsvinden. Dat is essentieel voor een goede nachtrust. Daarnaast is het belangrijk dat de ademhaling en het hartritme regelmatig zijn en geen afwijkingen vertonen. Bij een goede slaap maakt het lichaam geen onrustige bewegingen en is de lichaamstemperatuur tegen de ochtend het laagst.
Slaapadvies
Zelfs in de tijden van corona, die vol zitten met onregelmatigheden, is het belangrijk een vast slaapritme aan te houden. Dat betekent dat het belangrijk is om elke avond rond dezelfde tijd te gaan slapen en ‘s ochtends op te staan op een vaste tijd. Ook het weekend is daar geen uitzondering op.
Hoewel het tijdens het thuiszitten verleidelijk is zich genoeg te doen aan koffie, thee, chocolade, sigaretten en alcohol, wordt dit sterk afgeraden. Zeker door het gebruik van alcohol slapen mensen onrustiger. Om voldoende moe te worden, is voldoende lichaamsbeweging benodigd. Doe dit niet vlak voor het naar bed gaan.
Een frisse, schone slaapkamer kan helpen bij het slapen. Zorg daarom voor een continue ventilatie. Tijdens het slapen ademt men zuurstof in en komt CO2 vrij bij het uitademen. Daarom is het goed te zorgen voor frisse lucht in de slaapkamer.
Het is begrijpelijk dat veel mensen zich zorgen maken over het coronavirus. Van het thuiszitten kunnen we gaan piekeren, worden we gestrest of prikkelbaar. Veel mensen zijn wat gespannen en kunnen niet goed slapen van alle gedachten over het virus. Deze gedachten kunnen variëren van: ‘Kan ik het virus krijgen?’ tot ‘Wanneer zie ik mijn familie weer?’ Door deze gedachten kunnen we spanning opbouwen. Te veel spanning en een hoofd vol vragen en gedachten kunnen een goede nachtrust belemmeren.
Om optimaal te ontspannen, is het belangrijk overdag wat ontspanningsoefeningen te doen. ‘s Avonds een warme douche nemen kan helpen bij het slapen. Ook het lezen van een boek bij een nachtlampje kan helpen om beter in te slapen.
Lotte Krijger
Slaapexpert
Mijn naam is Lotte Krijger en ik hou van slapen! Ik verzamel graag informatie over slapen en slaapgerelateerde producten wat ik met plezier deel op deze website. Als moeder van een jonge dochter heb ik zelf veel te maken gehad met slapeloze nachten, waarbij veel tips en informatie vanuit eigen ervaringen voort komen. Een goede nachtrust is belangrijk en dat gun ik iedereen! Heeft u nog vragen, of ziet u graag een blog over een bepaald onderwerp, neem dan contact met mij op!
